مارتک: تبلیغات دیجیتال به یکی از راه‌های معرفی اصلی محصولات و خدمات کسب و کارهای مختلف در ایران تبدیل شده است. هرچند اندازه بازار تبلیغات دیجیتال در ایران در مقایسه با جهان بسیار کوچک است، اما گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد که هر سال به میزان توجه کسب و کار به این روش نوین تبلیغات جلب می‌شود.
برای نمونه یکتانت، پلتفرم تبلیغات آنلاین، در گزارش با عنوان «بازاریابی دیجیتال ایران در سال 1401» اعلام کرده که 66 درصد ایرانیان حداقل به یکی از روش‌های تبلیغات دیجیتال اعتماد دارند. همچنین طبق ادعای یکتانت، تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی در سال 1401 بیش از 800 میلیارد بار بود است. این گزارش می‌گوید که هر کاربر ایرانی اینترنت به طور متوسط روزانه 35 تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی می‌بیند که میانگین ماهانه تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی در سال 1401 نیز به بیش از 70 میلیارد بار رسیده بود.
براساس گزارش یکتانت در سال گذشته، حدود 40 درصد از کل بودجه تبلیغات وب به موضوعات «مالی و سرمایه‌گذاری»، «زیبایی» و «سفر و گردشگری» اختصاص داشته است. همچنین این پلتفرم به استفاده کسب و کارهای ایرانی از شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده مانند اینستاگرام و تلگرام برای انجام تبلیغات نیز اشاره کرد است. طبق داده‌های این گزارش، سال گذشته مجموع تعداد صفحه‌های اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی فارسی منتشرکننده تبلیغ به بیش از 150 هزار صفحه و کانال رسیده بود و از طرفی مجموع درآمد صفحه‌های پرمخاطب و اینفلوئنسرها در اینستاگرام فارسی از طریق تبلیغات نیز بیش از 1600 میلیارد تومان بوده است. یکتانت در گزارش خود گفته است که گران‌ترین تعرفه استوری تبلیغاتی مربوط به صفحه‌ها با موضوع «زیبایی و مد» بوده است. همچنین میانگین تعرفه استوری‌های تبلیغاتی اینفلنوئنسرها به 6.5 میلیون تومان می‌رسد. در ادامه نگاهی به بخش‌های مهم گزارش یکتانت می‌اندازیم:
بازار تبلیغات دیجیتال در جهان
هزینه کل تبلیغات دیجیتال جهان در سال 2022 طبق این گزارش 580میلیارد دلار برآورد شده است و سهم تبلیغات دیجیتال از کل صنعت تبلیغات 65 درصد در سال 2022 بوده است. بر همین مبنا در این گزارش پیش‌بینی شده که میزان هزینه تبلیغات اینترنتی در سال 2023 نسبت به 2022 8.4 درصد رشد کند.
یکتانت با استناد به پیش‌بینی استاتیستا که یک پلتفرم آلمانی در زمینه جمع‌آوری داده، آمار و گزارش‌های مربوط به بازاریابی است، اعلام کرده که میزان هزینه تبلیغات اینترنتی در سال 2026 به 835 میلیارد دلار برسد که نسبت به سال 2022 رشد 44 درصدی خواهد داشت.
همانطور که در تصویر زیر قابل مشاهده است، در پیش‌بینی 3 ساله، هزینه تبلیغات دیجیتال با نرخ ثابتی رشد خواهد کرد و هزینه تبلیغات غیر دیجیتال شامل تبلیغات چاپی، محیطی، رادیو و … تقریبا بدون تغییر خواهند ماند.
رشد پیوسته استفاده از تبلیغات دیجیتال در جهان
این گزارش اندازه بازار تبلیغات دیجیتال در سال 2022 را 580 میلیارد دلار اعلام کرده و به صورت جداگانه هم به بودجه تبلیغات دیجیتال در نقاط مختلف جهان اشاره کرده است. به طور مثال هزینه بودجه تبلیغات دیجیتال در آمریکای شمالی با 237/7 میلیارد دلار بیشتر از سایر نقاط جهان است و خاورمیانه و شمال آفریقا با در نظر گرفتن 5.8 میلیارد دلار کمترین بودجه را به این بخش اختصاص داده است.
در بررسی وضعیت تبلیغات دیجیتال در جهان، اندازه بازار تبلیغات دیجیتال نسبت به تولید ناخالص داخلی (GDP) هم مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر این اساس، استرالیا در بزرگی اندازه بازار تبلیغات دیجیتال نسبت به GDP، از سایر کشورهای جهان پیشگام‌تر است. عکس 3
رشد 80 درصدی استفاده از VPN
تعاملات دیجیتال به یک جزء جدایی‌ناپذیر زندگی همه افراد تبدیل شده است. یکتانت در برشی کوتاه هم به میزان استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران پرداخته است. طبق این گزارش، میانگین زمان استفاد ه روزانه از اینترنت در ایران 169 دقیقه است. همچنین این گزارش می‌گوید که نرخ استفاده از VPN در گروه‌های سنی مختلف برای ورود به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها 80 درصد است. در همین زمینه گردش مالی سالانه خرید و فروش VPN در ایران و در سال 1401 بین 25 تا 30 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
نکته جالب دیگر این گزارش این است که با توجه به نظرسنجی شرکت پژوهش بازار امروز (emrc) توزیع سنی و تحصیلی کاربران ایرانی استفاده کننده از VPN هم مشخص شده است. بر این اساس میزان استفاده از VPN در میان کاربران میانسال، تقریبا برابر با میزان استفاده کاربران جوان است. همچنین از هر 3 کاربر ایرانی با تحصیلات ابتدایی 2 نفر از VPN استفاده می‌کنند. در واقع دیگر استفاده از این ابزارها مخصوص قشر تحصیل کرده نیست و داشتن VPN در همه گروه‌های سنی و تحصیلی در ایران متداول است.
از سوی دیگر طبق این گزارش میزان استفاده از تلفن همراه در میان مردم ایران برای ورود به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی 87 درصد اعلام شده است. براساس داده‌های این بخش از گزارش مجموع تعداد فروشگاه‌ها در شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی در سال 1401 بیش از 780 هزار عدد بوده است. همچنین مجموع تعداد بازدید پست‌های کانال‌های ایرانی در تلگرام با وجود فیلتر این پیام‌رسان به بالای 590 میلیارد بازدید می‌رسد. یکتانت منبع این آمارهای خود را emrc و Zelkaa اعلام کرده است. ژ
خرید سومین دلیل استفاده از اینترنت
یکتانت، طبق نظرسنجی شرکت پژوهش بازار امروز (emrc) دلایل استفاده از اینترنت در بین کاربران ایرانی را نیز مشخص کرده است. براساس داده‌های این نظرسنجی، بعد از ارتباط با خانواده و دوستان که بیشترین دلیل استفاده ایرانیان از اینترنت را به خود اختصاص داده است، در جایگاه بعدی کسب اطلاعات و خرید اینترنتی قرار دارد.
طبق آمار یکتانت، میزان استفاده کاربران از دستگاه‌های موبایل برای وب‌گردی روند افزایشی داشته و از 74 درصد در سال 1398 به 89 درصد در سال 1401 رسیده است. در این بین وب‌گردی از طریق دسکتاپ تنها 11 درصد سهم دارد.
ایرانیان چقدر به تبلیغات دیجیتال اعتماد دارند
یکتانت با کمک نظرسنجی emrc توزیع اعتماد مردم نسبت به روش‌های تبلیغات دیجیتال را نیز مشخص کرده است. طبق نتیجه به دست آمده 66 درصد ایرانیان حداقل به یکی از روش‌های تبلیغات دیجیتال اعتماد دارند. در این بین بیشترین اعتماد در زمینه تبلیغات دیجیتال با 20 درصد سهم به تبلیغات ا طریق وب‌سایت‌ها اختصاص پیدا کرده است. بعد از آن نیز تبلیغات در گوگل با 19 درصد سهم، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی با 15 درصد سهم، تبلیغات در اپلیکیشن‌ها و تبلیغات پیامکی با 6 درصد سهم قرار دارند.
سود کسب و کارها به دنبال وب‌گردی کاربران
جستجوی کاربران در اینترنت برای یافتن پاسخ به هر سوالی به یک راه پرسود برای کسب و کارها هم تبدیل شده است، چرا که به روش‌های هوشمندانه تبلیغات دیجیتال می‌توانند براساس جستجوی کاربران تبلیغات مرتبط را به او نمایش دهند. بر همین اساس و طبق ادعای یکتانت، تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی در سال 1401 بیش از 800 میلیارد بار بود است. در این میان نسبت بازدید کاربران از تبلیغات در وب‌سایت‌های «سیاسی و اجتماعی» و «آهنگ و موسیقی» به کل بازدیدهای تبلیغات وب تنها 36 درصد بوده است. همچنین تعداد نمایش‌دهندگان تبلیغات در بستر وب فارسی بیش از 4 هزار بار گزارش شده است.
این گزارش می‌گوید که هر کاربر ایرانی اینترنت به طور متوسط روزانه 35 تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی می‌بیند که میانگین ماهانه تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وب‌سایت‌های ایرانی در سال 1401 نیز به بیش از 70 میلیارد بار می‌رسد.
یکتانت توزیع ترافیک وب‌سایت‌های ایرانی نمایش‌دهنده تبلیغات را نیز مشخص کرده که بر این اساس بیش از یک سوم بازدیدهای تبلیغات وب از وب‌سایت‌های «سیاسی و اجتماعی» و «آهنگ و موسیقی» بوده است. در رده‌های بعدی هم سینما، فیلم و سریال، اقتصادی، مالی و سرمایه‌گذاری جای گرفته‌اند.
اما حجم نمایش تبلیغات در وب براساس موضوع در سال 1401 به چه شکل بوده است؟ در حالی که حجم توزیع ترافیک وب‌سایت‌های نمایش‌دهنده تبلیغات در اختیار وب‌سایت‌های «سیاسی و اجتماعی» و «آهنگ و موسیقی» است، اما در بخش موضوعات مربوط به تبلیغات، بیشترین موضوع به حوزه «زیبایی» و بعد هم «مالی و سرمایه‌گذاری» اختصاص دارد.
یکتانت با بررسی‌هایی که انجام داده مشخص کرده که از هر 3 تبلیغ نمایش داده شده در وب یک مورد به موضوعات «زیبایی» با 21.1 درصد سهم یا «مالی و سرمایه‌گذاری» با 17.4 درصد سهم مربوط است.
یکتانت در ادامه گزارش خود، 20 دسته‌بندی اصلی تبلیغ‌دهندگان و نسبت بودجه آنها به کل تبلیغات در وب در سال 1401 را نیز نمایش داده است. بر این اساس حدود 40 درصد از کل بودجه تبلیغات وب به موضوعات «مالی و سرمایه‌گذاری»، «زیبایی» و «سفر و گردشگری» اختصاص داشته است.
برپایی 120 هزار کمپین در یک سال
برپایی کمپین‌های مختلف توسط تیم‌های مارکتینگ کسب و کارهای مختلف یک روش مرسوم برای انجام تبلیغات بر بستر وب است. یکتانت در بررسی‌های خود نشان داده که تعداد کمپین‌های تبلیغاتی ساخته شده در بستر وب‌سایت‌های ایرانی در سال گذشته، بیش از 120 هزار مورد بوده است. در واقع در سال 1401 در ایران به طور میانگین هر روز بیش از 330 کمپین تبلیغاتی در وب ساخته شده است. همچنین این بخش از گزارش نشان می‌دهد که در نیمه دوم سال برندها تمایل بیشتری به برگزاری کمپین‌های تبلیغاتی در وب داشته‌اند.
طبق داده‌های گزارش یکتانت، بیش از 50 درصد کسب و کارهای تبلیغ‌کننده در وب، هدفی به جز فروش آنلاین نداشته‌اند. در گام بعدی نیز هدف از تبلیغات جذب ترافیک ورودی و بعد هم آگاهی از برند قرار دارد.
فعالیت کسب و کارها در شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده
طبق آمار منتشر شده از سوی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) بیش از 70 درصد مردم ایران به طور مداوم از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. همین آمار نشان می‌دهد که کسب و کارها می‌توانند از شبکه‌های اجتماعی هم در کنار وب برای نمایش و اطلاع‌رسانی از محصولات و خدمات خود استفاده کنند.
یکتانت با توجه به اطلاعات به دست آمده با کمک Zelkaa که کار رصد، پایش و تحلیل شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها را انجام می‌دهد، مشخص کرده که تعداد متوسط صفحه‌های عمومی دنبال شده توسط هر کاربر ایرانی در اینستاگرام با وجود فیلترینگ آن در سال گذشته به بیش از 275 صفحه می‌رسد. تعداد کل پست‌های منتشر شده در کانال‌های تلگرام فارسی در سال گذشته باز هم با وجود فیلترینگ بیش از 660 میلیون پست است. از سوی دیگر میانگین تعداد پست‌های لایک شده در اینستاگرام توسط هر کاربر ایرانی در سال 1401 به بیش از 7 هزار لایک می‌رسد. همچنین مجموعه تعداد فروشگاه‌ها در شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی در سال گذشته بیش از 780 هزار عدد عنوان شده است.
به گزارش یکتانت تعداد صفحه‌های عمومی در اینستاگرام فارسی بیش از 6.3 میلیون صفحه است و تعداد صفحه‌های شخصی در اینستاگرام فارسی بیش از 41 میلیون گزارش شده است.
این گزارش نشان می‌دهد که تقریبا همه کسب و کارهای ایرانی در اینستاگرام صفحه دارند. یکتانت می‌گوید آمار قابل مشاهده در تصویر زیر از بررسی بیش از 9 هزار کسب و کار فعال در اصناف و اتحادیه‌های مختلف به دست آمده است. بر این اساس 94 درصد کسب و کارها در اینستاگرام صفحه دارند و 72 درصد آنها نیز در تلگرام فعال هستند. کمترین سهم فعالیت کسب و کارها در شبکه‌های اجتماعی به یوتیوب با 17 درصد سهم و توییتر با 29 درصد سهم می‌رسد. همچنین کسب و کارهای ایرانی در شبکه‌های اجتماعی داخلی نیز فعالیت کمی دارند و در این بین تنها نام آپارات با 44 درصد سهم دیده می‌شود.
در یک آمار جالب یکتانت اعلام کرده که تعداد فروشگاه‌های اینستاگرامی در ایران یک چهارم کل فروشگاه‌های اتحادیه است.
بهره‌گیری از اینستاگرام و تلگرام برای تبلیغات
یکتانت در ادامه گزارش خود به آمارهایی در خصوص میزان تبلیغ‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام اشاره کرده است. طبق بررسی‌های یکتانت، مجموع تعداد صفحه‌های اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی فارسی منتشرکننده تبلیغ به بیش از 150 هزار صفحه و کانال می‌رسد. مجموع درآمد صفحه‌های پرمخاطب و اینفلوئنسرها در اینستاگرام فارسی از طریق تبلیغات نیز بیش از 1600 میلیارد تومان است.
طبق بررسی‌های یکتانت، تمایل کسب و کارها به انتشار محتوای تبلیغاتی در اینستاگرام در روزهای میانی هفته بیشتر است. از سوی دیگر ساعت‌های ابتدایی شب، زمان اوج انتشار محتوای تبلیغاتی در اینستاگرام فارسی است.
از طرف دیگر این گزارش میانگین نرخ استوری تبلیغاتی در اینستاگرام فارسی به تفکیک موضوع فعالیت اینفلوئنسرها مشخص کرده است. بر این اساس گران‌ترین تعرفه استوری تبلیغاتی مربوط به صفحه‌ها با موضوع «زیبایی و مد» بوده است. همچنین میانگین تعرفه استوری‌های تبلیغاتی اینفلنوئنسرها 6.5 میلیون تومان است.
در سال 1401 صفحه‌ها و اینفلوئنسرهای ایرانی حوزه «خانه و سبک زندگی» یک چهارم کل درآمد از تبلیغات را داشتند. در تصویر زیر توزیع درآمد صفحه‌ها و اینفلوئنسرهای ایران اینستاگرام براساس موضوع فعالیت در سال 1401 دیده می‌شود.
گوگل ادز، میانبری برای رسیدن به سرچ گوگل
تبلیغات در گوگل باعث می‌شوند تا کسب و کارها با پرداخت هزینه، به صفحه نخست موتور جستجوی گوگل برسند. طبق گزارش یکتانت، در سال 2022 از هر سه کاربر اینترنت در جهان، دو نفر به نحوی با تبلیغات گوگل تعامل داشته‌اند. همچنین تعداد برندهای ایرانی استفاده‌کننده از تبلیغات گوگل در سال 1401 بیش از 5 هزار برند اعلام شده است. از سوی دیگر مجموع هزینه صرف شده توسط برندهای ایرانی برای تبلیغات گوگل در سال گذشته بیش از 10 میلیون دلار بوده است.
درآمد گوگل از تبلیغات نیز بسیار قابل توجه است. طبق این گزارش، گوگل در سال 2022، 224 میلیارد دلار از محل تبلیغات درآمد داشته است. همانطور که در تصویر زیر قابل مشاهده است، درآمد گوگل در سال 2021 نسبت به سال قبل‌تر از آن چندبرابر شده است که آن هم به خاطر دوره همه‌گیری کووید 19 بوده که به دنبال خود افزایش تقاضا برای ارتباط دیجیتال را به دنبال داشته است.
این گزارش نسبت تعداد کسب‌وکارهای حوزه‌های مختلف در سرچ گوگل در سال 1401 را نیز مشخص کرده است. ده حوزه که بیشترین کسب و کار را برای تبلیغات سرچ گوگل داشته‌اند، به ترتیب فروشگاه اینترنتی، کالاهای صنعتی، مالی و سرمایه‌گذاری، آموزشی، سلامت و پزشکی و … است.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
