مارتک: «دیتاک» گزارش سالانه 1401 خود را با تمرکز بر داده‌های مهمی از فضای شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان منتشر کرد. دیتاک یک شرکت مبتنی بر تکنولوژی است که در حوزه کلان‌داده و هوش مصنوعی فعالت می‌کند و خدمات و محصولات متنوعی دارد. این گزارش که با عنوان «رفتار کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی» منتشر شده، با اتکا به داده، روی رفتارشناسی جامعه فعال اینترنت ایران تمرکز کرده است. در ادامه قسمت‌هایی از این گزارش را مرور می‌کنیم.
میزان فعالیت ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی
دیتاک توضیح می‌دهد که ایرانیان حتی در زمان محدودیت‌های اینترنتی و روزهای فیلترینگ، فعالیت خود را در شبکه‌های مجازی حفظ کرده‌اند. به وقت کندی اینترنت، قطعی و یا فیلترینگ آن، مشخصا تولید و مصرف محتوا در این فضاها کم می‌شود اما پس از مدتی به روال سابق خود برمی‌گردد.
به اعلام دیتاک، پیش از اعتراضات سال 1401، واتس‌اپ بیشترین کاربر ایرانی را به خود اختصاص داده بود.
میزان تولید محتوای ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی
دیتاک تلگرام را یکی از مهم‌ترین بسترها برای تشخیص میزان درگیری افکار عمومی یا یک موضوع خاص می‌داند. ایرانیان به طور متوسط، 27 هزار پست در ثانیه در تلگرام منتشر می‌کنند.
طبق داده‌های دیتاک، 36 درصد از کل کانال‌های پابلیک موجود در تلگرام، فعال هستند و حدود 10 درصد از محتوای تلگرام، محتوای بازنشر شده است. میانگین بازدید از هر پست در کانال‌های ایرانی 1200 بازدید برای هر پست است؛ جالب توجه است که تعداد بازدید نمایش‌داده‌شده زیر پست‌های تلگرامی، نسبت به بازدید نمایشی توییتر و اینستاگرام، عدد نزدیک‌تری به واقعیت است.
تولید محتوای ایرانیان در اینستاگرام نیز، مسئله قابل توجهی است. ایرانیان به صورت متوسط، 14 پست در هر ثانیه منتشر می‌کنند. پیش‌تر تصور می‌شد که با شروع اعتراضات و فیلترینگ اینستاگرام، این شبکه اجتماعی به سرنوشت فیسبوک دچار شود و از یادها برود؛ این در حالی است که داده‌های دیتاک نشان می‌دهند که پس از اعتراضات، حجم محتواهای عمومی این بستر، به‌مرور افزایش یافته است.
وضعیت ایرانیان در فضای توییتر هم بررسی شده است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که ایرانیان 5 درصد تولید توییت دست اول دارند و 95 درصد باقی‌مانده، متعلق به میزان ریتوییت است. دیتاک، قطبی بودن فضای توییتر را دلیل اصلی عدم فعالیت پررنگ کسب‌وکارهای ایرانی در توییتر می‌داند.
انتشار اخبار در وبسایت‌های خبری و روزنامه‌ها در فضای وب، کمتر از 1 درصد محتوای دیگر بسترهاست.
مقایسه بسترها
به اعلام دیتاک، نسبت تولید محتوای ایرانیان در 4 بستر توییتر، تلگرام، اینستاگرام و خبر، به‌ترتیب 100، 9.5، 6 و 0.12 است.
دیتاک اشاره می‌کند که با آغاز اعتراضات، محدودیت اینترنت و فیلترینگ اینستاگرام در اواخر شهریورماه، میزان انتشار پست در اینستاگرام به طور واضحی کاهش پیدا کرد اما در مقابل، آغاز اعتراضات باعث فعالیت بیشتر کاربران نیز در موج #مهسا_امینی شد.
در تصویر بالا نیز، قالب‌های محتوایی در هر بستر را نشان می‌دهد. در اینستاگرام و تلگرام بیشترین محتوا در قالب تصویر و در توییتر در قالب متن است.
گزارش «رفتار کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی» در سال 1401 توسط دیتاک منتشر شده است و 3 بخش «رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در ایران»، «مقایسه فضای مجازی ایران و جهان» و «گستردگی استفاده کسب‌وکارهای ایرانی از بیگ‌دیتا» در آن پوشش داده شده است. ما در این مطلب، موارد مهم و خلاصه‌ای را از بخش اول مرور کردیم. برای دسترسی به گزارش کامل دیتاک، از این لینک استفاده کنید.
