مارتک: ظهور و استمرار تورم در یک اقتصاد، باعث ایجاد نگرشها و عاداتی در رفتارهای مصرفکنندگان میشود که از بین رفتن تورم نیز باعث فراموشی این عادات در مردم نمیشود. تورم هزینههای زندگی را بالا برده و افزایش دستمزدها هم روندی همیشگی نخواهد بود که این امر در نهایت بر جیب ما تاثیر میگذارد. اما علاوه بر پیامدهای اقتصادی تورم، پیامدهای فرهنگی ظریفتری نیز در این میان وجود دارد که بازاریابها باید به آن توجه داشته باشند. وبسایت MarTech.org در مطلبی به تاثیرات فرهنگی تورم بر بازار و رشد اقتصادی پرداخته است که باید هر بازاریاب به آن دقت کند.
کیت مول، کارشناس رفتار مصرفکننده و معاون موسسه تحقیقاتی گارتنر در این مطلب تاکید کرده است که تورم بیش از تأثیرات اقتصادی و هزینههای مصرفکننده، باعث تغییر در بازار و جامعه میشود. او بر این باور است که با از بین رفتن تورم، تأثیرات اقتصادی ناشی از آن، کمرنگ میشوند. در نظرسنجی که به تازگی موسسه گارتنر انجام داده، اطلاعاتی بدست آمده که مهر تاییدی بر این ادعاست. بنا بر این نظرسنجی یکسوم خانوارها، افزایش قیمتها را دلیل اصلی مشکلات مالی خود میدانند و این امر بیشترین تأثیر را بر خانوارهای کمدرآمد و یا با درآمد کم تا متوسط داشته است.
نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که نزدیک به 38 درصد از پاسخدهندگان اعلام کردهاند که درآمد قابل تصرفشان کاهش یافته است. این در حالی است که این درآمد در سال ۲۰۲۲ رشدی ۱۵ درصدی را ثبت کرده است. تنها حدود یکسوم از پاسخدهندگان هزینه خرید از برندهای فروشگاهی را افزایش دادند و در میان غالب پاسخدهندگان، استفاده از کوپنها افزایش یافته است.
بیش از 40 درصد خانوارها گزارش دادهاند که به سمت خرید از برندهای عمومی و محصولات ارزانتر رفتهاند. 57 درصد از پاسخگویان گزارش کردند که رویدادهای مهمی مانند جشن ازدواج یا تعطیلات را به دلیل فشارهای هزینه زندگی، به تعویق انداختند.
با توجه به این آمار و وجود چنین پسزمینهای، روشن است که مصرفکنندگان پس از مهار تورم نیز عادات خود را دستکم در کوتاه مدت بدون تغییر نگه میدارند و به تبع آن بازاریابان باید سیاستهای جدیدی اتخاذ کنند. در این میان اولویتهای مدیران بازاریابی شامل افزایش در دسترس بودن یک محصول یا خدمات، ارائه معاملات ویژه و افزایش پاداش و مزایا است. مشتریان انتخاب و سپس خرید میکنند، اما همواره اولویت آنها ثابت نگه ماندن قیمتها است.
نکته دیگری که مصرفکنندگان به آن توجه میکنند میزان درآمد مدیران بالادستی است و خوشحال میشوند اگر درآمد آن دسته از افراد افزایش پیدا نکند. از نظر مول، این خوشحالی نشاندهنده این حس رو به افزایش، به ویژه در میان مصرفکنندگان جوان است که سیستم به نفع ثروتمندان در حال «تقلب» است. مول بر این باور است: «بسیاری از این نگرشها در مورد احساسات مصرفکننده، موضوعی فرهنگی است.»
با این وجود این به معنای آن نیست که بازاریابان باید کورکورانه به اولویتهای مشتریان خود روی آورند. کیت مول، کارشناس رفتار مصرفکننده همچنین تاکید میکند که «مصرفکنندگان در واقع مصرفکننده هستند. وظیفه ما این است که بازاریاب باشیم، اما به عنوان بازاریاب باید متوجه احساسات مصرفکنندگان باشیم و از ابزارهای موجود برای حل مشکلات آنها استفاده کنیم.»
در نتیجه میتوان گفت که در شرایط فعلی، به عنوان یک بازاریاب، فرصت خوبی برای اولویت دادن به روایتهایی است که از صرفهجویی و پسانداز صحبت میکنند و تمرکز بر ارزشهای نام تجاری است که بیشترین ارتباط با تجربه مشتریان شما برای رهایی از فشارهای تورمی دارند. در همین راستا نیز کیت مول تاکید میکند: « در حال حاضر زمان آن نیست که به جز در موارد خاص، وارد موقعیتهای لوکس شویم. برندها در این وضعیت باید به ارزشهای اصلیشان فکر کرده و در صورت امکان، آن ارزشها را عملیاتی کنند». به همین دلیل است که این روزها شاهد کمپینهای تبلیغاتی با شعارهایی مانند «کمپین پسانداز سخت» و «قیمتی شبیه به 2019» هستیم.
در حال حاضر، شاخصهای مثبت اقتصادی و کاهش آهسته اما پیوسته تورم، پیشبینیها از میزان رکود را کاهش نداده است. اما رفتارها و نگرشهای ناشی از تورم، به دنبال کاهش تورم به سطح قابل تحمل، به طور خودکار از بین نمیروند. بازاریابان باید در پاسخ به احساسات مصرفکنندگان خود آگاه، حساس و مانند همیشه شفاف باشند.